تحلیل زندگی ملا عبدالله حسن زاده
آکام نیوز:توضیح:از این پس به صورت هفتگی به بررسی زندگی و فعالیت یکی از سران گروهک های کردی میپردازیم و با اتخاذ رویکردی واقع گرایانه و انتقادی سعی در بیان واقعیت های مربوط به زندگی ، کار و فعالیت این افراد داریم .
بیوگرافی : عبدالله حسن‌زاده مشهور به ” ملا حه ولا ” در پاییز سال ۱۳۱۷ خورشیدی برابر با ۱۹۱۸ میلادی در یکی از روستاهای حوالی سردشت بنام سیسیر سردشت متولد شده است در کودکی پدرش را از دست میدهد و به خواست خانواده به فراگیری فقه در حجره می پردازد وبا پایان دروس فقهی در سال ۱۳۴۱ در مهاباد اجازه فعالیت به عنوان روحانی را پیدا میکند .
فعالیت حزبی : حسن زاده در سال ۱۳۳۰ رسماً در حزب دمکرات کردستان نام‌نویسی میکند، در سال ۱۳۳۹ ازدواج کرده و در سال ۱۳۴۷ بخاطر فاش شدن ارتباطش با ملا آواره و فشار ساواک مجبور به ترک ایران و فرار به عراق می شود در همین سال به کمک عبدالرحمان قاسملو بنیان رابطه با رژیم بعث عراق را پایه گذاری میکنند و رابطه با صدام را وارد مرحله نوینی از دوستی و همکاری در کلیه سطوح می نمایند .
عضویت در رهبری حدکا : حسن زاده در سال ۱۳۴۸ برای اولین بار به عضویت رهبری حدکا انتخاب می شود. در سال ۱۹۷۰ با کمک عبدالرحمان قاسملو تشکیلات دمکرات را دوباره بازسازی می کنند و در سال ۱۹۷۸ بعد از پیروزی انقلاب با تشکیل ” کمیته مخفی زاگرس ” برای انجام کارهای تشکیلاتی به کشور باز میگردد . حسن زاده در تمام کنگره‌ها و کنفرانسهای حزبی به غیر کنگره‌های ۸ و ۱۳ به عضویت رهبری حزب انتخاب شده و سه دوره نیز جانشین عبدالرحمان قاسملو بوده است. نامبرده عضو دسته مذاکره با دولت وقت نیز بوده است .
انشعاب : عبدالله حسن‌زاده در اواخر سال ۲۰۰۶ و به دنبال انتخاب نشدن به دسته رهبری در کنگره ۱۳ حزب دمکرات کردستان ایران به همراه رهبری انقلابی – جریان انشعابی کنگره ۸ – از این حزب منشعب و جریانی سردرگم را با نام ” حزب دمکرات کردستان ” به وجود می آورند که در حال حاضر حزبی است با فضایی از کشمکش ها ، تناقضات ، شکاف و جناح بندهای متعدد با آینده ای نه چندان روشن . عده ای بر این باورند که تمایل سیری ناپذیر ملا عبدالله حسن زاده به صندلی سکرتاریت سبب شده است تا حسن زاده دیوانه وار به هر اقدامی دست بزند که فکر می کند او را در این مقام باقی میگذارد لذا در جریان انشعاب نقش مهره اصلی را بازی میکند ولی به قول مریدانش ، ناجوانمردانه از این دوستانش رو دست می خورد و به کناری پرت می شود .
انتقادات : حسن زاده جز رهبرانی است که بیشترین انتقاد را در کارنامه کاری خود دارد و با بیشتر همفکران و دوستان سابقش دچار تعارض و درگیری شده است منتقدانش او را به پست و مقام طلبی محکوم می کنند و منتقدند که خروج از حدکا نیز به علت دست نیافتنش به پست در این حزب بوده است در چند سال اخیر نیز وی همواره سعی کرده است تا پسرش ” آسو حسن زاده ” را به مقام سکرتیری حدک برساند امری که بر انتقادات از حسن زاده افزوده است اما جریان سکرتاریت آسو حسن زاده نیز کلاه دیگری بود از جانب دوستان کهنسالش بر سر عبدالله حسن زاده تا با مشغول کردن او به این مسئله مانع از بازگشت مجددش به حدکا شوند.
از دیگر انتقادات به عملکرد حسن زاده مربوط به زمانی است که او قدرت اصلی را در حزب در اختیار داشته است منتقدان سرسختش معتقدند که در دوران او حدکا به حزبی ناکارآمد و فاقد توانایی تبدیل شده است و بنیان تمامی تفرقه ها و اختلافات در دوران حسن زاده پی ریزی شده اند بر همین مبنا لقب سلطان اشتباهات را زیبنده نامبرده می دانند .
نظریات طرفداران :
موافقان حسن زاده کسانی هستند که او را یک اسوه بزرگ برای اکراد میدانند و معتقدند که دوران رهبری او برای دمکرات ها بیشترین دستاوردها را به همراه داشته است و طرفدارانش به منظور تقدیر از حسن زاده مراسم بزرگداشتی را درتاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۳ درکشور نروژ برگزار کردند ولی واقعیت آن است که برگزار کنندگان این مراسم عملا سخنی برای گفتن در این مراسم نداشتند و کتاب ” حسن زاده ، نیم قرن تلاش و فعالیت ” نیز به منظور تقدیر از حسن زاده نگاشته شده است .
تحلیل شخصیتی: عبدالله حسن زاده یشتر از آنکه یک رهبر سیاسی کاریزماتیک باشد یک نویسنده و مترجم محسوب می شود و تقریبا اکثر ترجمه های وی از فارسی به کردی و یا ازکردی به فارسی و ترجمه رمان و داستان بوده است که ذیلا تعدادی از آثار و ترجمه هایش آورده شده است . البته تضاد شخصیتی – رفتاری او نیز بسیار جالب است زیرا یک روحانی مذهبی که باید مروج اسلام باشد به رهبری حزبی سکولار و در مواقعی لاییک می رسد و در راه جدایی دین از سیاست گام بر میدارد .
آثار ، تالیفات و ترجمه ها :
• حسن زاده در کتاب نیم قرن تلاش و فعالیت: واپس نگری به گذشتۀ مبارزه و کوشش حزب دموکرات کردستان ایران، به بررسی زندگی خود و دفاع از خود در مقابل کتاب نسکو و دابران مصطفی هجری کرده است
• یونسی، ابراهیم، نزا بۆ ئارمین (دعا برای آرمین)، ترجمه عبدالله حسن‌زاده، اربیل: ۲۰۰۹ = ۱۳۸۸.
• قاسملو، عبدالرحمن، کردستان و کرد (کتاب)، ترجمه عبدالله حسن‌زاده.
• دانچەرموو، گێلەپیاو و …
سخن آخر :
شاید سخنانی که در مورد ناپختگی سیاسی حسن زاده بیان شده اند سخنانی حقیقی باشند چرا که کارنامه کاری و زندگی نامبرده کارنامه ای است سراسر از تباهی و اشتباهات کشنده و شاید خواست اولیه حسن زاده سکرتیر شدن نبوده است و تنها به نویسندگی و ترجمه قناعت داشته است ولیکن حزبی که مردی بزرگتر از عبدالله حسن زاده ندارد مجبور است او را رهبری خود برگزیند و دوران تصدی ریاست او نیز دوران انتقادات و عملکرد ضعیف و شروع جدالهای کشنده و خونین در داخل حدکا است ولی شاید کسانی که این انتقادات را درباره حسن زاده مطرح میکنند بعد از مرگش از او به عنوان ستاره ای درخشان در سیاست کردی یاد کنند .
تحلیل زندگی ملا عبدالله حسن زاده
توضیح : از این پس به صورت هفتگی به بررسی زندگی و فعالیت یکی از سران گروهک های کردی میپردازیم و با اتخاذ رویکردی واقعبینانه و انتقادی سعی در بیان واقعیت های مربوط به زندگی ، کار و فعالیت این افراد داریم .
بیوگرافی : عبدالله حسن‌زاده مشهور به ” ملا حه ولا ” در پاییز سال ۱۳۱۷ خورشیدی برابر با ۱۹۱۸ میلادی در یکی از روستاهای حوالی سردشت بنام سیسیر سردشت متولد شده است در کودکی پدرش را از دست میدهد و به خواست خانواده به فراگیری فقه در حجره می پردازد وبا پایان دروس فقهی در سال ۱۳۴۱ در مهاباد اجازه فعالیت به عنوان روحانی را پیدا میکند .
فعالیت حزبی : حسن زاده در سال ۱۳۳۰ رسماً در حزب دمکرات کردستان نام‌نویسی میکند، در سال ۱۳۳۹ ازدواج کرده و در سال ۱۳۴۷ بخاطر فاش شدن ارتباطش با ملا آواره و فشار ساواک مجبور به ترک ایران و فرار به عراق می شود در همین سال به کمک عبدالرحمان قاسملو بنیان رابطه با رژیم بعث عراق را پایه گذاری میکنند و رابطه با صدام را وارد مرحله نوینی از دوستی و همکاری در کلیه سطوح می نمایند .
عضویت در رهبری حدکا : حسن زاده در سال ۱۳۴۸ برای اولین بار به عضویت رهبری حدکا انتخاب می شود. در سال ۱۹۷۰ با کمک عبدالرحمان قاسملو تشکیلات دمکرات را دوباره بازسازی می کنند و در سال ۱۹۷۸ بعد از پیروزی انقلاب با تشکیل ” کمیته مخفی زاگرس ” برای انجام کارهای تشکیلاتی به کشور باز میگردد . حسن زاده در تمام کنگره‌ها و کنفرانسهای حزبی به غیر کنگره‌های ۸ و ۱۳ به عضویت رهبری حزب انتخاب شده و سه دوره نیز جانشین عبدالرحمان قاسملو بوده است. نامبرده عضو دسته مذاکره با دولت وقت نیز بوده است .
انشعاب : عبدالله حسن‌زاده در اواخر سال ۲۰۰۶ و به دنبال انتخاب نشدن به دسته رهبری در کنگره ۱۳ حزب دمکرات کردستان ایران به همراه رهبری انقلابی – جریان انشعابی کنگره ۸ – از این حزب منشعب و جریانی سردرگم را با نام ” حزب دمکرات کردستان ” به وجود می آورند که در حال حاضر حزبی است با فضایی از کشمکش ها ، تناقضات ، شکاف و جناح بندهای متعدد با آینده ای نه چندان روشن . عده ای بر این باورند که تمایل سیری ناپذیر ملا عبدالله حسن زاده به صندلی سکرتاریت سبب شده است تا حسن زاده دیوانه وار به هر اقدامی دست بزند که فکر می کند او را در این مقام باقی میگذارد لذا در جریان انشعاب نقش مهره اصلی را بازی میکند ولی به قول مریدانش ، ناجوانمردانه از این دوستانش رو دست می خورد و به کناری پرت می شود .
انتقادات : حسن زاده جز رهبرانی است که بیشترین انتقاد را در کارنامه کاری خود دارد و با بیشتر همفکران و دوستان سابقش دچار تعارض و درگیری شده است منتقدانش او را به پست و مقام طلبی محکوم می کنند و منتقدند که خروج از حدکا نیز به علت دست نیافتنش به پست در این حزب بوده است در چند سال اخیر نیز وی همواره سعی کرده است تا پسرش ” آسو حسن زاده ” را به مقام سکرتیری حدک برساند امری که بر انتقادات از حسن زاده افزوده است اما جریان سکرتاریت آسو حسن زاده نیز کلاه دیگری بود از جانب دوستان کهنسالش بر سر عبدالله حسن زاده تا با مشغول کردن او به این مسئله مانع از بازگشت مجددش به حدکا شوند.
از دیگر انتقادات به عملکرد حسن زاده مربوط به زمانی است که او قدرت اصلی را در حزب در اختیار داشته است منتقدان سرسختش معتقدند که در دوران او حدکا به حزبی ناکارآمد و فاقد توانایی تبدیل شده است و بنیان تمامی تفرقه ها و اختلافات در دوران حسن زاده پی ریزی شده اند بر همین مبنا لقب سلطان اشتباهات را زیبنده نامبرده می دانند .
نظریات طرفداران :
موافقان حسن زاده کسانی هستند که او را یک اسوه بزرگ برای اکراد میدانند و معتقدند که دوران رهبری او برای دمکرات ها بیشترین دستاوردها را به همراه داشته است و طرفدارانش به منظور تقدیر از حسن زاده مراسم بزرگداشتی را درتاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۳ درکشور نروژ برگزار کردند ولی واقعیت آن است که برگزار کنندگان این مراسم عملا سخنی برای گفتن در این مراسم نداشتند و کتاب ” حسن زاده ، نیم قرن تلاش و فعالیت ” نیز به منظور تقدیر از حسن زاده نگاشته شده است .
تحلیل شخصیتی: عبدالله حسن زاده یشتر از آنکه یک رهبر سیاسی کاریزماتیک باشد یک نویسنده و مترجم محسوب می شود و تقریبا اکثر ترجمه های وی از فارسی به کردی و یا ازکردی به فارسی و ترجمه رمان و داستان بوده است که ذیلا تعدادی از آثار و ترجمه هایش آورده شده است . البته تضاد شخصیتی – رفتاری او نیز بسیار جالب است زیرا یک روحانی مذهبی که باید مروج اسلام باشد به رهبری حزبی سکولار و در مواقعی لاییک می رسد و در راه جدایی دین از سیاست گام بر میدارد .
آثار ، تالیفات و ترجمه ها :
• حسن زاده در کتاب نیم قرن تلاش و فعالیت: واپس نگری به گذشتۀ مبارزه و کوشش حزب دموکرات کردستان ایران، به بررسی زندگی خود و دفاع از خود در مقابل کتاب نسکو و دابران مصطفی هجری کرده است
• یونسی، ابراهیم، نزا بۆ ئارمین (دعا برای آرمین)، ترجمه عبدالله حسن‌زاده، اربیل: ۲۰۰۹ = ۱۳۸۸.
• قاسملو، عبدالرحمن، کردستان و کرد (کتاب)، ترجمه عبدالله حسن‌زاده.
• دانچەرموو، گێلەپیاو و …
سخن آخر :
شاید سخنانی که در مورد ناپختگی سیاسی حسن زاده بیان شده اند سخنانی حقیقی باشند چرا که کارنامه کاری و زندگی نامبرده کارنامه ای است سراسر از تباهی و اشتباهات کشنده و شاید خواست اولیه حسن زاده سکرتیر شدن نبوده است و تنها به نویسندگی و ترجمه قناعت داشته است ولیکن حزبی که مردی بزرگتر از عبدالله حسن زاده ندارد مجبور است او را رهبری خود برگزیند و دوران تصدی ریاست او نیز دوران انتقادات و عملکرد ضعیف و شروع جدالهای کشنده و خونین در داخل حدکا است ولی شاید کسانی که این انتقادات را درباره حسن زاده مطرح میکنند بعد از مرگش از او به عنوان ستاره ای درخشان در سیاست کردی یاد کنند .
اکام ؟